martes, 14 de febrero de 2012

OJOHAYHÚVA ÁRA - DÍA DE LOS ENAMORADOS



OJOHAYHÚVA ÁRA – DÍA DE LOS ENAMORADOS
Ohai: David Galeano Olivera
Leer original (hacer clic) en: http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/ojohayh-va-ra-d-a-de-los-enamorados
Leer también en: http://dgaleanolivera.wordpress.com/ojohayhuva-ara-dia-de-los-enamorados/

Heta tetâme, ára 14 jasykôi jave, ojegueromandu’a OJOHAYHÚVA ÁRA, avei oñembohérava MBORAYHU ÁRA. Tekove ñaimemíva guive ko yvórape niko japorohayhu ha jahechauka upe mba’e guasuete heta hendáicha: kunu’û, ñehetû, tesay, pukavy, popyhy, añuâ, purahéi, ñe’êpoty térâ jopói rupive. Mborayhu niko ñañandu. Ha’e ñande’aho’i jave niko ñaimo’âvoi ñane korasô opepe hatâve ha pya’evéva; upéicha avei, ñanderoryve ha ñandepireporâve. Ndaiporichéne mba’e iporâvéva mborayhu jehechaukágui. Ñepyrûrâme jahayhu ñande sy ha ñande rúpe, upéi ñane angirûmimíme ha tenondeve gotyo jaheka ha jajuhu peteî mborayhu jára ha hendive ñambojoaju ñande rekove ikatúramo ñamano meve. En varios países, el día 14 de febrero se celebra el DÍA DE LOS ENAMORADOS, también conocido como DÍA DEL AMOR. Todos los que vivimos en este mundo amamos a alguien y lo demostramos de varias maneras: con mimos, besos, lágrimas, sonrisas, con un apretón de manos, abrazos, canciones, poesías o regalos. El amor se siente. Cuando él nos envuelve sentimos más intensos y acelarados los latidos del corazón; asimismo, nos sentimos más contentos y más animados. De hecho no existe algo más bello que la demostración del amor. Inicialmente amamos a nuestra madre y a nuestro padre, luego a nuestros amigos y más adelante buscamos, hasta encontrar, a la dueña o dueño de nuestro amor a quien unimos nuestra vida de ser posible hasta la muerte.
Upéicha avei 14 jasykôi ojegueromandu’a Valentín Marangatu ára, oikova’ekue Roma-pe, ary 300 rasami rupi, Hesukirito rire. Avarepavê Gelasio I, Kirito Tupâo motenondehára, ndaje upe omoñepyrûva’ekue pe arete Valentín rérape ary 498-pe ha upe guive ojejapójepi pe vy’aguasu hérape. Valentín ndaje omomendámi ñemiháme umi ojohayhúvape. Claudio II, Roma myakâhára uperôgua, ndoipotavéikuri oiko ñemenda. Valentín ojejukákuri peteî ára 14 jasykôi, opytáva -upe guive- ojohayhúva árarô. Oî avei he’íva kóva ha’eha mborayhu jasy guyrakuéra oñemoñavégui ko jasýpe. Igualmente, el 14 de febrero se recuerda el día de San Valentín, quien vivió en Roma, hacia el año 300 después de Cristo. El Papa Gelasio I, cabeza de la Iglesia Catolica Romana, fue quien inició en el año 498 la celebración del día de San Valentín que sigue vigente hasta hoy. Cuentan que Valentín casaba a escondidas a los enamorados de su tiempo debido a la prohibición del casamiento resuelta por el Emperador Claudio II. Valentín fue ejecutado un 14 de febrero que quedó -desde entonces- como el día de los enamorados. Otros dicen que febrero es el mes del amor ya que en su transcurso las aves se emparejan y procrean.

ooo000ooo

NE RENDÁPE AJU
Ombopurahéi: José Asunción Flores – Ohai: Manuel Ortíz Guerrero
I
Mombyry asyetégui aju ne rendápe nemomorâségui,
ymaite guive reiko che py'ápe che esperanza-mi.
Mborayhu ha y'uhéigui amanombotáma ko'ápe aĝuahêvo,
tañesûna ndéve ha nde poguivepa chemboy'umi.
II
Yvotýnga'u hína ko che rekove,
aipo'o haĝua rojapi pýpe.
He'íva nderehe los karia'ykuéra pe imandu'á rupi,
kuña nderorýva música porâicha naimbojojahái.
III
Chékatu ha'éva cada ka'aru nderehe apensárô,
ikatuva'erâ nipo che ichugui añembyesarái.
Che azucena blanca ryakuâvurei,
eju che azucena torohetûmi.
IV
Ku clavel potýicha neporâitéva repukavymírô,
ne porâitevéva el alba potýgui, che esperanza-mi.
Na tañemondéna jazmin memetégui che rayhuhaĝuáicha,
ha ku che keguýpe che azucena blanca che añuâmi.
V
Yvotynga'u hína ko che rekove,
aipo'o haĝua rojapi pýpe.
Yvága hovýicha nde resa iporâva che tormento-râ nga,
nde juru ojogua ku y potîkurúrô rosa pytâite,
ndéicha avei porâva ne hermana-va’erâ niko umi estrella-kuéra,
nderechasetéguinte moimbijoáva cada pyhare.

Rehendusérô “Ne rendápe aju”, José Asunción Flores ha Manuel Ortíz Guerrero mba’e (Los Troveros de América rupive), ehesakutu ko’ápe: http://www.youtube.com/watch?v=V0a-cbZKohY

ooo000ooo

CHE KUÂIRÛ RESA
Francisco Martín Barrios
I
Mba’eguasuetéko ko che akâme oikéva
Ajepy’apy ha ndavy’avéi
Che ke ha che páype nacherendavéi
Ndaikuaaivoínte ko chéve ojehúva
II
Kyhápe añeno jahechápa ake
Ha mantérei añemyatymói
Chepijohapa, che’yuhéi, cheremói
Ha ambojopyru kyha ha inimbe
III
Asê ajeity ku kapi’ipépe
Che po mokôivépe añemoakângyta
Mbyja oîháicha entéro aipapa
Jahechápa upéicha apyta akemi
IV
Ha pe che resa ikâmbarei
Oimentevoi ko che akâ ojo’óva
Ku kuâirû resáicha cherehe oikóva
Ñaimo’â ohapýva pe che korasô
V
Kokuehe aháma ahecha pa’i
Hi’âitégui upérô añemombe’u
He’imínte chéve “Reporohayhu
Pohâ Paraguáy emendavoi”
VI
Upévako hína pe chéve ojehúva
Tupâsy memby chemoakânundúva
Ku oguatakuévo pehechánga’u
Ha’ete ipepóva ko anome’û
VII
Yvoty oîháicha okukúi hapépe
Pe hûmby otytýi, pe hesa omimbi,
Ha ñane enkantáva omymýiva ohóvo
Ikamisa guýpe mokôi jeruti
VIII
Hague rokyûmba pe hova yke
Hetyma kyrŷi porâite guasu
Ikambuchimípako pe ijuru
Ha’érô ichupe “Ta’u che eirete”
IX
Apoi nde ári yvytu pepo
Che ñe’ênguemi tohendu ha’e
Ko che mba’asy che resa rupi oike
Ha che korasôme ojehaitypo.

Rehendusérô “Che kuâirû resa”, Francisco Martín Barrios mba’e, Federico González Escobar ñe’ême, ehesakutu ko’ápe: http://www.youtube.com/watch?v=BUeGhjFSxYQ

ooo000ooo

OÑONDIVE
David Galeano Olivera
I
Ñaime oñondive
Ñamaña ovetâre
Okápe ijaraipa
Okýta, otiri, osunu,
Oipeju yvytu, oñepyrû oky
Ñande katu ñaime oñondive
Ñamaña ovetâre.
II
Nde chendive, che nendive
Mokôive oñondivemi
Oky, otiri osunu,
oipeju yvytu, otyky mbarete
ha’étama ndéve ha ajejokojey
Mba’éichapiko ha’ekuaa ndéve
Ndajuhúi umi ñe’ê
Jepémo aheka.
Ndajuhúi umi ñe’ê.
Upeichavérô jepe,
Nde chendive, che nendive
Mokôive oñondivemi.
III
Ojoypypeténiko ñaime
Ha che katu ndajuhúi umi ñe’ê
Mamóiko ohopa hikuái chehegui.
Añandu umi ne ñe’ême
Avei ahecha nde resamimíme
Nde avei upeichaite reñanduha cherehe
Rehechaukagua’u chéve umi ama resa
Osyrýva yvyra roguemimíre
Mba’éiko ajapóta, añeporandu
Mbeguevéma oky
Ojoypypeténiko ñaime
Ha che katu ndajuhúi umi ñe’ê
Mamóiko ohopa hikuái chehegui.
IV
Tuichaite mba’e niko upe mborayhu
Opa ñanembopy’a mirî
Amaña nderehe, remaña cherehe
Nereñe’êvéi. Rekirirî.
Opi. Ndokyvéima. Kangy asy oipeju yvytu
Rohetû. Añandujey che ñe’â otytýi
Ymaite guive niko nañanduvéikuri.
Tuichaite mba’e niko upe mborayhu
(20 jasypa 1989)

ooo000ooo

TE AMO
Norma Galeano Núñez
Te amo, te lo digo con el corazón
Te quiero, te lo digo con el alma
Me gustas, te lo digo con la boca
Te adoro, te lo digo con mis actos
Amar, es lo más sublime que hay
Querer, es lo más noble tener
Gustar, más que una amistad
Adorar, es lo más bello que hay
Tenerte, es el tesoro más hermoso
Que quiera conservar con
“Alegría, amor y felicidad”
Amarte, sin ti a mi lado no vale la pena
Quererte, sin más ni menos me llevaría a la muerte
Gustarme, solo tú, nadie mas
Adorarte, la locura me llevaría a la conclusión de raptarte
Mas daría lo que fuese, para que estuvieses
Conmigo hasta la muerte.

ooo000ooo

AMOR
Norma Galeano Núñez
Cada vez que ma hablas
Siento que mi mundo se ablanda
Con tan solo escuchar tu voz
Cada vez que me miras
Siento que me derrito
Con tan solo una mirada tuya
Cada vez que me rozas
Siento que naufrago en tu piel
Con tan solo un roce de palabras
Cada vez que estamos juntos
Siento que estoy tocando el mismo cielo
Con solo una palabra de amor que me des
Entonces amor mío, no juegues conmigo
Sueña conmigo y sentirás lo que siento
Estando contigo.

No hay comentarios:

Publicar un comentario