MYMBA ÁRA - DÍA DEL ANIMAL: CHAVUKU

MYMBA ÁRA - DÍA DEL ANIMAL

CHAVUKU (TIGRE)

Ohai Guaraníme: David Galeano Olivera

Leer original (hacer clic) en: http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/chavuku-1

Leer también en: http://dgaleanolivera.wordpress.com/mymba-ara-dia-del-animal-chavuku/

       Ymáje oikova'ekue Guaranikuéra apytépe peteî karia'y iporâ ha imbaretéva hérava Chavuku, mavave ikatu’ŷva ombojoja chupe katupyry ha mbaretépe. Ojeroviaitereígui ijehe Chavuku nohenduvéi Tuvichavetépe; ha péicha avei opuka jahéi vai umi itujavéva rehe. Maymávante okyhyje ichugui.

       Peteî ára, peteî kuimba'e katupyry oñemoangirûse hese. Chavuku ndoipotáigui iñirûrâ osê he'i chupe: "Che chembareteve. Upévare naikotevêi angirûre", upéi Chavuku ojuka upe karia'ýpe.

       Ambue árape ojejuhu peteî tuicháva mborevi ndive. Mborevi ojerovia imbaretére. Chavuku he'i chupe: "Che chembareteve" ha ojeitýmakatu hi'ári. Mborevi ojehekýi chugui ha osê oñani ka'aguýre.

       Oîva guivénte okyhyje ha oñani henonderâgui. Chavuku nomba'apóigui ndoguerekói hi'upyrâ, upehaguére oñepyrû omymbajukareipa, jepémo naiñembyahýi. Upéinte, Ka'apóra -ka'aguy ñangarekohára- ojehechauka ha oñemoñe’ê ichupe. Chavuku, jepiveguáicha he'ijeýma ndaiporiha ha'éicha imbaretéva ko yvy ape ári ha puka sorópe ohasa ha ohejarei Ka'apórape.

       Mavave noñembojavéi hese; opavavénte okyhyje ichugui. Ha'eñoite ojehecha. Ohohápente hóvare omboty hikuái okê. Peteî ára Chavuku oĝuahê peteî tujami tapŷime. Tujami he'i chupe: "Ndaikatuvéima amýi ha ndarekói mba'eve ame'ê haĝua ndéve; jepérô upéicha, aĝaitéma oĝuahêta hikuái kokuégui che ra'ykuéra. Ha'ekuéra oguerúta avati". Chavuku he'i chupe "Nda'uséi avati, nde ra'ykuérante umi itavýva ajeve ho'u avati". Upéi he'ive "Itujáva guive omanova'erâ, mba'evéma ndaikatúi ojapo, ndaikatupyryvéima". He'ipávo umi mba'e Chavuku ojuka tujamíme. Upe riremínte oĝuahê tujami ra'ykuéra ha ohechakuaávo hikuái mávapa itúva jukahare, oñondivepa osê omuña ha ojuka hikuái Chavukúpe.

       Ñande Ru ohenói Chavuku ángape ha he'i chupe: "Ani reñemondýi, reikovejeýta; jepiveguáicha, nde nembaretevéta. Rejapóta rejaposéva, reguerekóta reipotáva guive”. Tuicha vy'ápe Chavuku oujey yvy ape ári, upéicharô jepe, maymávante oñani henonderâgui. Ohecha rire ha'ânga hoy'u jave ysyrýpe, ohechakuaa hete ojoguaha peteî mbarakaja guasúpe, nimbora’e oiko ichugui jaguarete. Py'atytýipe oguereko te’ŷi atýpe.

       Upéi, heta ára ohasa rire, omano ha hetekue opyta umi mymba ipy'amirîvéva rembi'urâ.